Alergia i nietolerancja,  Choroby dziecka,  Choroby matki,  Dieta,  Karmienie piersią,  Problemy w karmieniu piersią,  Zioła, leki, suplementy

Probiotyki

image_pdfimage_print

CO TO SĄ PROBIOTYKI?

Słowo probiotyk oznacza po grecku „dla zdrowia” (pro – dla, bios – zdrowie). Według definicji WHO probiotyki to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Probiotykami są więc tylko te szczepy pałeczek kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, Bifidobacterium i drożdży probiotycznych (Saccharomyces boulardii), które mają udowodnione w badaniach klinicznych działanie prozdrowotne.

Drobnoustroje
Rodzaj Lactobacillus Rodzaj Bifidobacterium Inne rodzaje bakterii Grzyby drożdżopodobne
L. acidophilus
L. casei
L. crispatus
L. debrueckii subsp. bulgaricus
L. gallinarum
L. gasseri
L. johnsonii
L. paracasei
L. plantarum
L. reuteri
L. rhamnosus
L. helveticus
B. adolescentis
B. animalis
B. bifidum
B. infantis
B. longum
B. breve
Enterococcus faecalis
Enterococcus faecium
Lactococcus lactis
Leuconostoc mesenteroides
Pediococcus acidilactici
Pediococcus pentosaceus
Sporolactobacillus inulinus
Streptococcus salivarius subsp. thermophilus
Saccharomyces boulardi

Tab. Gatunki drobnoustrojów wykorzystywanych jako probiotyki dla ludzi i zwierząt.

JAKIE ZNACZENIE MAJĄ DLA ORGANIZMU?

Bakterie probiotyczne mają spore znaczenie dla naszego zdrowia. Regulują florę bakteryjną, przygotowują podłoże dla tych dobrych bakterii – wyrównują pH, przyczepiają się do ścian jelit uniemożliwiając to bakteriom chorobotwórczym (działają jak tarcza ochronna), neutralizują szkodliwe produkty materii „złych” bakterii. Bronią przed inwazją zarazków i nie pozwalają chorobotwórczym drobnoustrojom przedostawać się do krwi. Im więcej w naszych jelitach jest dobrych bakterii, tym mniej miejsca jest na bakterie „złe”.
Probiotyki działają lepiej z prebiotykami – węglowodanami, które są pożywieniem probiotyków. Pobudzają wzrost i aktywność bakterii, które powodują fermentację w jelicie grubym. Są one bardzo przyjazne dla organizmu, bronią go przed rozwojem chorobotwórczych bakterii. Prebiotyki można znaleźć w produktach zbożowych (m.in. kaszach, chlebie pełnoziarnistym) oraz warzywach (m.in. szparagach, karczochach, cykorii, cebuli). Produkty farmaceutyczne zawierające połączenie probiotyków i prebiotyków nazywamy synbiotykami.

ZASTOSOWANIE PROBIOTYKÓW

Bakterie probiotyczne pełnią wielorakie funkcje w organizmie:

  • są bezpośrednim producentem witamin z grupy B, dlatego ich niedobór można niwelować odżywiając i dbając o dobrą florę bakteryjną,
  • obniżają poziom złego cholesterolu frakcji LDL we krwi,
  • wpływają na utrzymanie odpowiedniej kwasowości jelita, co hamuje rozwój niekorzystnej mikroflory oraz powoduje lepsze wchłanianie wapnia, żelaza i cynku,
  • poprawiają ruchy robaczkowe jelit, a w konsekwencji polepszają przemianę materii, ich regularne spożywanie zapobiega tzw. biegunkom podróżnym,
  • pomagają w zwalczaniu wrzodów żołądka,
  • uśmierzają ból podczas ataku grzybicy pochwowej, spowodowanej stosowaniem antybiotyków,
  • stymulują układ immunologiczny poprzez zdolność przylegania do śluzówki jelita, co zmniejsza zdolność oddziaływania na śluzówkę patogenów,
  • łagodzą objawy nietolerancji laktozy, która występuje na skutek braku rozkładającego laktozę enzymu – niektóre probiotyki produkują ten enzym, dlatego dodaje się je do jogurtów dla osób ze słabą tolerancją,
  • zapobiegają powstawaniu nowotworów.

Układ pokarmowy noworodka jest jałowy – oznacza to, że jeśli jest karmiony piersią to jego jelita skolonizują bakterie probiotyczne pochodzące z pokarmu mamy, który je zawiera – będą to głównie pałeczki kwasu mlekowego (Lacidobactillus) i bifidobakterie (ponad 700 różnych szczepów!) Pokarm mamy pobudzi także wzrost i aktywność „dobrych” bakterii, ponieważ mleko kobiece zawiera także prebiotyki.
Odpowiednio dobrane probiotyki są szczególnie wskazane dla maluchów z problemami trawiennymi (kolki, biegunki, zaparcia), a także tych w trakcie antybiotykoterapii, która niszczy naturalną florę bakteryjną jelit. Źródłem pożytecznych bakterii są także produkty z mleka ukwaszonego – jogurt, kefir, maślanka, mleko acidofilne. Warto wiedzieć, że każdy rodzaj fermentowanego produktu mlecznego zawiera inne bakterie kwasu mlekowego; różnice istnieją także między poszczególnymi rodzajami produktów jednego typu (np. różne szczepy bakterii w różnych jogurtach). Od tego, jaki szczep znajduje się w danym produkcie, zależy jego działanie i wpływ na nasze zdrowie. Bardzo ważne jest więc, by wybierać produkty dobrze przebadane i znać ich specyficzne działanie.
Nie ma także ryzyka przedawkowania probiotyków. Jeśli organizm nie będzie potrzebowała bakterii probiotycznych lub jeśli dostanie ich za dużo – nadmiar zostanie w naturalny sposób wydalony z jelit.

KIEDY POTRZEBUJEMY PROBIOTYKU?

Dowiedzieliście się, że probiotyki są bardzo pożyteczne i mają szereg zastosowań. Podsumujmy zatem kiedy można je podać. Wypisałam kilka sytuacji kiedy użycie probiotyków może być pomocne w leczeniu czy profilaktyce wraz z szczepami, które mają udowodnione w badaniach działanie w podanych sytuacjach:

  • kłopoty z brzuszkiem, kolki, zaparcia: Lacidobacillus reuteri DSM 17938, Lacidobacillus rhamnosus GG (AC 53103),Bifidobacterium lactis BB-12, Lacidobactillus acidophilus(LA-1, LA- 5);
  • ostra biegunka infekcyjna (skrócenie czasu jej trwania o ok, 1 dzień): Lacidobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardii, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium breve;
  • biegunka poantybiotykowa i jej profilaktyka (probiotyk podajemy w trakcie przyjmowania antybiotyku, ok 2-3h po leku oraz prze 2-3 tygodnie po zakończeniu terapii): S. boulardii (do(rośli) i dz(ieci)), L. Rhamnosus GG (wyłącznie dz), L.rhamnosus E/N, Oxy, Pen (dz), Streptococeus thermophilus + Bifidobacterium lactis BB-12 (dz), L. Casei DN114001(do);
  • profilaktyka alergii i azs (mama od 8 msca ciąży i podczas karmienia piersią, dziecko min. do końca 6 msca życia): L. Rhamnosus GG + Bifidobacterium lactis BB-12;
  • proflaktyka i łagodzenie objawów nietolerancji laktozy oraz candidozy: Lacidobactillus acidophilus LA-1 i LA-5, L. debrueckii subsp. bulgaricus;
  • profilaktyka, wspomaganie leczenia zespołu jelita drażliwego: Bifidobacterie (b. lactis, b. animalis, b. longum, b. breve)
  • wspomagająco przy zakarzeniu Helicobacter pylori (choroba wrzodowa żołądka): L. Salivarius, L. Gasseri
  • wzmacniająco na odporność: L. Lactis, L. Plantanum, L. Paracasei, L. Brevis, B. bifidum
  • wspomagająco i profilaktycznie przy infekcjach intymnych: Lactobacillus reuteri, Lactobacillus rhamnosus, Bifidobacterium, Sacharomyces boulardii i cerevisiae

JAZ ZATEM WYBRAĆ PROBIOTYK?
Przede wszystkim: czytajcie etykiety, informacje zawarte na opakowaniach preparatów i ulotki do nich dołączone – gros z nich znajduje się w internecie, ale warto korzystać bezpośrednio ze stron producentów, nie np. z informacji zawartych na kartach produktów w aptekach internetowych, te niestety są robione niedbale i rzadko aktualizowane, na stronach producentów macie informacje „z pierwszej ręki”.
Moim zdaniem warto zwrócić uwagę na cztery aspekty:

  1. Czy produkt jest lekiem lub dietetycznym środkiem specjalnego przeznaczenia medycznego (DŚSPM, FSMP) czy też suplementem diety (tzw. rejestrację produktu). Jest to o tyle istotne, że świadczy o poziomie jego przebadania oraz bezpieczeństwie stosowania.
    Najwyższą jakością i bezpieczeństwem wyróżniają się oczywiście leki, które przechodzą szereg długotrwałych badań klinicznych i te byłoby najlepiej wybierać. Niestety na polskim rynku jest ich niewiele (Lakcid, Lacidofil i do niedawana Trilac, ale zaprzestano jego dystrybucji). Drugą grupą są dietetyczne środki specjalnego przeznaczenia medycznego, czyli preparaty o ustalonym składzie i potwierdzonych badaniami właściwościach wspomagających leczenie, które należy podawać pod nadzorem lekarza. Suplementy diety natomiast nie muszą mieć ani udowodnionego działania, ani składu.
  2. Wiek osoby, która będzie przyjmować preparat. Skład flory bakteryjnej u człowieka zmienia się wraz z wiekiem i sposobem żywienia (np. noworodki karmione naturalnie mają w jelicie głównie bakterie z rodzaju Bifidobacterium). Często producenci minimalny wiek pacjenta określają też na podstawie substancji dodatkowych zawartych w konkretnym probiotyku.
  3. Skład preparatu, czyli to co i w jakich ilościach zawiera dany produkt.
    Na opakowaniu/ulotce powinna znaleźć się czytelna informacja o szczegółowym składzie preparatu. Dużą uwagę należy zwrócić na bakterie probiotyczne –prawidłowo podana nazwa probiotyku składa się z rodzaju (np. Bifidobacterium), gatunku (np. lactis) oraz szczepu (np. DN-173 010). Pamiętać należy, że każdy szczep ma inne działanie.
    Musi znaleźć się także informacja o ilości komórek danego szczepu. Przedstawiona jest ona w jednostce CFU, która najczęściej odpowiada jednej komórce. Aby preparat był skuteczny, trzeba przyjmować minimum 3-5 mld komórek bakteryjnych (opisy typu: „5 mld CFU” lub „3,2 • 109 CFU”) na dobę. Jeśli chodzi o żywność wzbogaconą w probiotyki, to żeby miała ona znaczenie prozdrowotne, musi zawierać co najmniej 10 mln żywych komórek bakteryjnych w 1 ml. Uwagę należy zwrócić także na dodatkowe składniki preparatów probiotycznych, szczególnie w przypadkach alergików. W preparatach probiotycznych stosuje się różnego rodzaju substancje konserwujące, przeciwzbrylające, barwniki, które mogą niezbyt korzystnie wpływać na funkcjonowanie organizmu. UWAGA! Skład należy sprawdzać dość często. Producenci potrafią z partii na partię zmieniać składniki dodatkowe – np. otoczki, substancje wypełniające itp.
  4. Forma podania.
    Należy ją dostosować indywidualnie do potrzeb osoby przyjmującej preparat. Najczęściej spotykane na polskim rynku są kapsułki, saszetki z proszkiem (można podać w formie sypkiej lub rozpuścić w niewielkiej ilości wody lub mleka) oraz krople. Spotkać można także probiotyki w formie tabletek, pastylek do ssania lub pastylek do rozpuszczania zamkniętych w ampułkach.

Źródła:

Strona Główna

Click to access otc.pdf

http://www.vitanatural.pl/Prebiotyki+i+probiotyki+a+mikroflora+jelit.
https://www.zlobki.waw.pl/
http://www.wsse.bialystok.pl/index.php/bezpieczestwo-ywnoci/
http://www.czytelniamedyczna.pl/

Strona główna


http://www.nazdrowie.pl/
Zdjęcie w nagłówku:
©123RF/PICSEL

17 komentarzy

  • magda

    Bardzo wyczerpujący artykuł. Prosze o poradę – jaki probiotyk dla 5 msc dziecka z podejrzeniem alergii bmk, gluten i białko jaja kurzego. Jestem w trakcie diety eliminacyjnej więc jeszcze nie wiadomo na 100% jaki alergen. Zależy mi aby probiotyk był bogaty w skład.

  • Ela

    Probiotyki to samo zdrowie dla naszego organizmu. Mnie ostatnio lekarz polecił produkt FFbaby, nie jest to probiotyk ale flora bakteryjna, identyczna jaka dziecko nabywa przechodząc przez kanał rodny matki. Chronią przed alergiami, zakażeniami, zwłaszcza szpitalnymi i wzmacnia odporność.

  • Natalia

    A czy prawdą jest, że zbyt długie podawanie probiotyku u dziecka może doprowadzić do niekorzystnego przerostu śluzówki jelita..? W artykule jest co prawda napisane, że nie można probiotyku przedawkować, ale spotkałam się z opinią pediatry, że można doprowadzić do tego przerostu śluzówki, jeśli probiotyk zbyt długo się stosuje… Czy to w ogóle jest możliwe??

    • Wioletta Szafrańska

      Powiem szczerze, że aż zaczęłam szukać i z tego, co znalazłam w różnych źródłach jest to mało prawdopodobne, po pierwsze ze względu na to, że takie przypadki zdarzają się niezwykle rzadko i w przypadkach wad anatomicznych lub towarzyszących objawów chorobowych (zbyt mała ilość soków żołądkowych), a także w przypadku przerostu flory jelitowej najczęściej mamy do czynienia ze „złymi bakteriami”, których rozrost i adhezję do ścianek jelita blokują „dobre” zawarte w preparatach probiotycznych. Poza tym cykl bakerie probiotyczne żyją w naszym organizmie ok 2-3 tygodni, a następnie są wydalane, dlatego tak ważne jest, żeby terapia probiotykiem trwała minimum taki czas, np. w przypadku odbudowywania flory bakteryjnej po antybiotykoterapii powinniśmy przyjmować probiotyk jeszcze przez około 20 dni po ostatniej dawce antybiotyku , ja osobiście nie spotkałam jeszcze lekarza, czy to internisty, czy pediatry, który takie zalecenia przekazywałby pacjentom, ale może tacy są 😉 Z tego, co zorientowałam się w trakcie mojej pracy lekarze niestety mają nikłą wiedzę na temat probiotyków – na studiach nie mają jak jej zdobyć, więc wiedzą tyle ile przekażą im przedstawiciele firm farmaceutycznych, a te informacje często są sprzeczne, w zależności od tego jaka firma sprzedaje lek/preparat.
      Jeśli chodzi o mnie, to nie jestem zwolenniczką ciągłego podawania probiotyków, głownie ze względu na to, że nasz organizm powinien sam radzić sobie z tym, a podając gotowe rozwiązanie nie dajemy mu się wykazać. Średnio co 3 miesiące staram się robić ok 4-6 tygodniową przerwę lub jeśli zalecenia lekarskie są inne zmieniam preparat na inny ( z innymi szczepami) lub odstawiam na dłuższy czas.

  • Jola

    Bardzo się cieszę, że udało mi się poznać tę stronę 🙂
    Proszę o poradę: mój miesięczny synek cierpi z powodu bolącego brzuszka i gazów (kolka).
    Ponadto od niedawna ma czerwone plamy na policzkach z bąbelkami wypełnionymi płynem (takie bąbelki są też na całym ciele) – jaki probiotyk dostępny na rynku poleciłaby Pani dla synka (brzuszek i alergia), a jaki dla mnie aby wesprzeć dziecko?

  • Patrycja

    Witam. Mam pytanie dot. Bifidobacterium lactis BB-12 przy AZS. Na stronie doz.pl znalazłam jeden probiotyk, kt. zawiera ten szczep bakterii i jest to probiotyk zalecany dopiero dla dzieci od 3 r.ż. Czy podawanie niemowlęciu przy podejrzeniu AZS samych bakterii L. Rhamnosus GG (Dicoflor) będzie mimo to skuteczne?

  • vanda

    Probiotyki sprawdzają się nie tylko w trakcie kuracji antybiotykowej. Świetnie łagodzą objawy biegunki, odbudowują odporność przy różnego rodzaju infekcjach, a też pomagają w alergiach. Ja swoim dzieciom podaję acidolac profilaktycznie, żeby nie chorowały jesienią i zimą i bardzo dobrze się to sprawdza. Dzieciaki mają super odporność

  • G

    Witam czy mogłaby Pani polecić probiotyk dla dwuletniego dziecka ,chodzi o wzmocnienie odporności.Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

    • Joanna

      my stosujemy od dwóch lat sezonowo acidolac, jak do tej pory sprawdza się bez zarzutu. Pamiętaj jednak, że spacery na świeżym powietrzu i prawidłowa dieta to draga ważna część walki o odporność. Efekt końcowy składa się z kilku czynników. Odporności nie buduje się przez trzy dni.

  • jojo

    Moje dzieciaki uwielbiają acidolac miśki. Ze względu na smak i kształt to dla nich forma nagrody i chętnie je biorą, dlatego tak rzadko mi chorują

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.